به گزارش شهرآرانیوز، حسین اسماعیلیان صبح امروز (یکشنبه، ۱۴ بهمن ۱۴۰۳) در نشست خبری با حضور اصحاب رسانه، از حضور سالانه بیش از ۳۰ میلیون زائر در مشهدمقدس خبر داد و با تأکید بر ابعاد مختلف چالشهای تأمین آب جمعیت زائران و مجاوران اظهار کرد: در سالهای اخیر ما همواره در شرایط اضطرار و دورانهایی پرالتهاب قرار داشتهایم. در ایران، بیش از ۵۰ درصد از منابع موردنیازمان در حوزه آب، مربوط به سدهاست و در شرایطی که سدها وضعیت نامطلوبی داشته باشند، بهطبع وضعیت آبی شهرها نیز با محدودیت مواجه خواهد بود.
وی افزود: ۷۵ درصد از منابع آبی مشهد از سدهاست و از این میزان، فقط ۶۰ درصد مربوط به سد دوستی است. شما ببینید در سال ۱۳۹۹ بیش از ۴۲ درصد از آب مشهد از طریق چاهها تأمین میشد و مابقی از منابع آب سطحی. یک سال بعد، سهم چاهها به ۶۲ درصد افزایش یافته، در سال ۱۴۰۱ نیز ۶۴ درصد، در سال ۱۴۰۲ بیش از ۷۸ درصد و امسال نیز افزون بر ۷۵ درصد از نیاز آبی مشهدیها از چاهها تأمین میشود و مابقی از محل ذخایر آبهای سطحی و سدهاست. در همین لحظه حدود ۱۰۷ حلقه آب فعال در سطح شهرستان وجود دارد که ۲۳ هزار مترمکعب مخزن و ۷۰۰ کیلومتر لولهگذاری در شبکه مربوطه آن ایجاد شده که همگی هزینهبر است، مشکلات اجرایی فراوانی دارد و شرکت آبفای شهرستان و استان را در بدهکاری حدود چهارهمتی به پیمانکاران و نهادهای دیگر قرار داده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد با اشاره به جزئیاتی از آمار مصرف آب در این شهرستان، خاطرنشان کرد: وابستگی به منابع زیرزمینی هرچه بیشتر باشد، یعنی ما با سرعت بیشتری به چالشهای زیستمحیطی همچون فرونشست دشت مشهد و خشکسالی پایدار نزدیک میشویم و از سهم مصرف آیندگان استفاده میکنیم. در این شرایط، حتی میزان آب استحصالی از منابع زیرزمینی هم کاهش داشته به طوری که سال جاری بیش از ۲ میلیون مترمکعب آب کمتر از منابع زیرزمینی در دسترس بوده و البته راه جایگزینی هم وجود ندارد؛ زیرا حداقل مصرف در پیکهای زیارتی و بهخصوص تابستان بیش از ۱.۵ برابر مصرف عادی شهر است و همین الان که داریم باهم صحبت میکنیم، سدهای طرق، کارده و ارداک بهطور کامل از مدار خارج شده، ظرفیت محدودی از سد دوستی در عملیات برداشت قرار دارد و امکان برداشت از همه منابع اعم از آب سطحی و زیرزمینی به کمتر از ۹ هزار و ۱۰۰ لیتربرثانیه رسیده است.
وی با بیان اینکه در پیکهای مصرف، دبی آب موردنیاز مشهد به بیش از ۱۳ هزار لیتربرثانیه میرسد، ادامه داد: به دلیل درک بحرانیبودن شرایط، البته با تقدیر از انعکاس مؤثر رسانههای مشهد، در سالهای اخیر برخلاف روند مرسوم کشوری در افزایش مصرف، ما شاهد کاهش سرانه مصرف در مشهد هستیم و بهجرئت میتوان گفت که شهروندان در اجرای الگوهای مصرف بهینه و صرفهجویی موفق بودهاند؛ زیرا در ۱۰ ماه گذشته بیش از ۳ درصد از سرانه مصرف آب مشهدیها کاهش یافته است.
اسماعیلیان تصریح کرد: امروزه در شهرستان مشهد بیش از ۸۳ درصد از مشترکان آب، مربوط به بخش خانگی هستند. ۶۲ درصد مشترکان مشهدی هم کمتر از الگوی مصرف یعنی ۱۲ مترمکعب در ماه مصرف میکنند، ۳۴ درصد پرمصرف هستند و ۴ درصد باقیمانده مربوط به بدمصرفهاست که بیش از دوبرابر سرانه مصرف دارند. به طور کلی هم ۵۹ درصد منابع آبی شهرستان توسط همین ۳۸ درصد مشترکان مصرف میشود.
وی تأکید کرد: با همه این تفاسیر نباید از اخبار خوب غافل شد. در ۱۰ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال، تعداد مشترکان بدمصرف بیش از یک درصد و تعداد مشترکان پرمصرف سه درصد کاهش یافتهاند. علاوه بر این، پس از افتتاح تصفیهخانه پرکندآباد که با حضور معاون رئیسجمهور انجام شد، در دهه فجر امسال بیش از ۶۳ پروژه با اعتبار ۷ هزار و ۲۱۴ میلیارد ریال در بخشهای مختلف فاضلاب و آب روستایی به بهرهبرداری خواهد رسید و تمرکز ما بر بخشهای روستایی است؛ زیرا منابع آبی در این مناطق بسیار ناپایدار است و اگر اقدامات زیرساختی صورت بگیرد، نتایج و دستاوردها بهسرعت ملموس خواهد بود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد گفت: در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب ۱۵ و ۲۹ حلقه چاه در بخشهای روستایی حفر شده و از ابتدای امسال تاکنون نیز این رقم به بیش از ۲۳ حلقه چاه رسیده است تا تأمین آب روستاییان شهرستان از ۸۰ درصد به ۹۵ درصد جمعیت افزایش پیدا کند.
وی بیان کرد: تاکنون حدود ۴۰.۶ میلیمتر میزان بارندگی ما در حوزه شهرستان مشهد بوده است. سال گذشته این رقم به ۳۷.۸ میلیمتر میرسید که از این نظر، شرایط فعلی مثل شرایط سال گذشته است و بحران همچنان وجود دارد؛ زیرا طبق نظر کارشناسی، باید سطح بارندگیها به ۷۹ میلیمتر برسد تا پاسخگوی نیاز و مصرف مشترکان باشد. در این راستا، در استان بیش از ۳۸ درصد کاهش و در مشهد بیش از ۴۸ درصد کاهش بارندگی نسبت به دوره بلندمدت وجود دارد و اگرچه در سال آبی جاری در مشهد بیش از ۳۰۰ میلیمتر بارندگی داشتیم که بیش از ۲۵ درصد افزایش را تجربه کرده، اما نباید این آمار، ما را گمراه کند؛ زیرا بارندگیهای بهاری که اغلب سهم بارشهای امسال را تشکیل میدهد، عمدتاً بهشکل ناپایدار و منطقهای بوده که بیش از جذب در سفرههای آب زیرزمینی، به شکل رواناب است.
اسماعیلیان در پاسخ به سؤالی درباره دلایل مشکلات اجرای کامل طرح اگو در حاشیه شهر مشهد اظهار کرد: هماکنون بیش از ۳ هزار و ۷۵۰ کیلومتر شبکه فاضلاب در شهرستان مشهد فعال است که حدود هزار و ۷۰۰ کیلومتر از آن در بخش روستایی و ۷۸۰ کیلومتر از آن مربوط به پهنههای حاشیه شهر است. این گستردگی نیازمند ارائه سطح وسیعی از خدمات به شکل مستمر است که طرح اگو نیز بخشی از آن محسوب میشود و تلاش ما این است که این طرح با سرعت بیشتری در مناطق هدف به سرانجام برسد.
وی افزود: یکی دیگر از چالشهای گستردگی شبکه آبرسانی مربوط به انشعابات غیرمجاز آب است که برخلاف گاز و برق، هیچ آسیبی هم برای عامل غیرمجاز ایجاد نمیکند و بنابراین، بسیاری از متخلفان بهسادگی لوله خود را به شاهراه وصل میکنند و با افت فشار بسیارمحدود در جریان اصلی، بدون پرداخت هیچ حق قانونی صاحب اشتراک غیرمجاز میشوند. به همین دلیل، از ابتدای سال جاری تاکنون، بیش از ۱۱ هزار انشعاب غیرمجاز شناسایی و قطع شده است که ۶ هزار و ۵۰۰ مورد مربوط به روستاهای اطراف مشهد و بیش از هزار مورد مربوط به باغویلاها با محوریت بولوار شاهنامه و غرب مشهد بوده است. امروزه محور شاهنامه و بخشهای حاشیه شهر مشهد در اولویت شرکت آب و فاضلاب مشهد قرار دارد و با آییننامه جدید، بدون درنظرگرفتن فصل و روز و وقت، گشتهای بازرسی و تیمهای کشف مصرف غیرعادی به شکل شبانهروزی مشغول فعالیت هستند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهرستان مشهد این را هم گفت که از بهمن سال گذشته که سامانه سوتزنی و گزارشهای مردمی با شمارهگیری کلید ۴ در سامانه تلفنی ۱۲۲ راهاندازی شده، بیش از ۶ هزار درخواست محرمانه در این سامانه ثبت شده که ۹۵ درصد از آنها درست بوده و گزارش آن پس از ۷۲ ساعت به فرد گزارشدهنده ابلاغ شده است.